Kanceri i Prostates (Pjesa e dytë)
Diagnoza
Tumori i prostates shpesh zbulohet nga nje ekzaminim klinik me ane te eksplorimit digital rektal apo edhe nga niveli i larte i PSA-se (antigenit specifik prostatik). Kur dyshohet per nje tumor te prostates, ai duhet te konfirmohet me ane te biopsise. Ekzaminime te tjera jane Ekografia, Radiografia tradicionale, Kompjuter Tomografia (Scaner) si edhe Sintigrafia kockore, behen kur duhet te vleresohen metastazat kockore.
Ekzaminimi digital rektal (DRE) eshte nje procedure me ane te te ciles mjeku ekzaminues vlereson dimensionet, formen dhe konsistencen e prostates : zonat jo te rregullta, te forta apo me noduse duhet te bejne te dyshosh sepse mund te jene te shkaktuara nga tumori i prostates. Ky ekzaminim vleresohet me nje sensibilitet qe varion nga 44 deri 97% dhe me nje specifitet ndermjet 22 dhe 69% (Selley 1997).
Adenokarcinoma e prostates ne 70% te rasteve lokalizohet ne pjesen periferike te gjendres dhe kjo eshte zona e prekshme mire nga DRE. Ne rreth 20% te rasteve, lokalizimi i tumorit eshte ne pjesen e perparme te mesme te prostates qe quhet zona tranzicionale qe eshte zona karakteristike e hipertrofise benigne te prostates. Vetem ne 5% te rasteve tumori e ka origjinen nga zona qendrore, por me shpesh tumori perhapet gjeresisht ne gjender dhe konsiderohet e tipit multifokal.
Dozimi i PSA-se percakton nivelin ne gjak te nje enzime qe prodhohet nga prostata. Vlerat normale konsiderohen ato qe jane nden 4 ng/ml, nivelet nga 4 deri ne 10 ng/ml tregojne per probabilitet tumori, ndersa vlerat mbi 10 ng/ml te bejne detyrimisht te kerkosh nje tumor te prostates. Por duhet te themi se PSA nuk eshte nje test perfekt, sepse disa meshkuj me tumor te prostates nuk kane nivele te larta te PSA-se, sikurse edhe si shume meshkuj me nje nivel te larte te PSA-se, nuk kane nje tumor te prostates.
Megjithate PSA propozohet si testi kryesor per kerkimin e tumoreve te prostates. PSA mund te rezultoje e rritur edhe ne proceset inflamatore apo ne Hipertrofine benigne te prostates, apo pas nje ekzaminimi digital rektal, sikurse edhe pas nje raporti seksual pak perpara ekzaminimit. po keshtu edhe disa medikamente mund te influencojne ne vlerat e PSA-se.(Andriole dhe Di Paola, 1998).
Niveli i PSA-se eshte ne raport te drejte me moshen ne rritje. Per vlerat e PSA nga 4 deri ne 10, jane gjetur me tumor te prostates 26% e subjekteve (Postma 2005).
Per te permiresuar vlerat e PSA-se per diagnostiken e hereshme te kancerit te prostates, jane perdorur edhe metoda te tjera te dozimit te PSA (PSA e lire dhe PSA totale, PSA specifike me moshen, shpejtesia e PSA-se) por asnjera prej tyre nuk ka qene me bindese se PSA totale.
Ka studime per te gjetur metoda me te besueshme diagnostike, por deri tani jane keto qe cituam.
Ekografia Trans Rektale (ETR) ne kancerin e prostates. Nese ekzaminimi digital rektal (DRE) jep te dhena mbi prezencen e kancerit te prostates duke u bazuar edhe ne rezultatet e nivelit te PSA atehere mjeku kerkon te marre nje imazh visual ekografik te prostates me ane te ETR. Theksojme se ekzaminimi ETR ndihmon ne venien e diagnozes por nuk jep diagnoze ekzakte pasi me kete ekzaminim nuk mund te diferencohet nje inflamacion nga nje proces malinj dhe diagnoza eshte e diskutushme pa konfirmimin me punksin biopsi. Ekzaminimi ETR ndihmon per realizimin e punksion biopsise, kjo e fundit realizohet nen drejtimin e ekografise. Komplikacionet e biopsise nen drejtimin ekografik jane te rralla, por infeksioni dhe hemoragjia mund te takohen nga 0.1% deri ne 4% te rasteve qe u nenshtrohen punksion biopsive.
Biopsia Trans-Rektale nden Ekografi (TRUS):
Cfare mund te zbulohet nga biopsia prostatike ?
- Prostatiti: shume biopsi negative per karcinome mund te vene ne dukje nje inflamacion te prostates qe njihet si prostatitis. Kjo eshte shume e shpeshte ne popullaten e meshkujve te rritur.
- Neoplazi prostatike intra-epiteliale (PIN).Ky eshte nje stad qe me kalimin e viteve mund te evoluoje drejt karcinomes prostatike.
- Thame me lart qe gati te gjithe tipet e kancereve te prostates jane adenokarcinoma. Ato ne 85% te rasteve jane multifokale. Ndermjet shume klasifikimeve per vleresimin e diagnozes se kanserit te prostates, me i pranueshmi eshte klasifikimi i Gleason.
Stadet e zhvillimit te tumorit:
Ekzistojne disa sisteme per kategorizimin e nivelit te zhvillimit te kancerit te prostates. Me i pranuari eshte sistemi TNM.
- Faza e pare (T1): tumori eshte i vogel, i kufizuar ne prostate dhe qe nuk mund te zbulohet me ane te DRE. Ky eshte nje kancer qe zakonisht zbulohet rastesisht pas nje interventi ne prostate per hipertrofi benigne te prostates. Biopsia e indeve te hequra, zbulon kancerin.
- Faza e dyte (T2): tumori eshte akoma i kufizuar ne prostate, por eshte me i madh dhe mund te konstatohet me ane te DRE.
- Faza e trete (T3): kanceri i prostates ka kaluar kapsulen prostatike dhe mund te infiltroje indet rreth prostates dhe vesikulat seminale.
- Faza e katert (T4): Kanceri i prostates ka dhene metastaza dhe ka arritur ne nyjet limfatike, ne kocka dhe ne organe te tjera si ne melci apo ne mushkeri.
Avancimi i semundjes
Tumori i prostates eshte zakonisht nje tumor qe progreson ngadale. Per kete jane dhene informacione nga nje studim i publikuar ne JAMA (the Journal of the American Medical Association). Meshkujt me grade te ulet te tumorit te prostates (Gleason me pike nga 2-4) kane progression te ngadalte te tumorit dhe mbijetesa eshte e mire. E kunderta ndodh kur tipi i tumorit vleresohet ne Gleason 8-10.
Trajtimi i kancerit te prostates dhe obcionet terapeutike:
- Observacioni dhe pritja me kontrolle periodike
- Terapia hormonale
- Radioterapia
- Prostatektomia radikale
- Brachiterapia
- Kriokirurgjia.
Sigurisht qe metoda e trajtimit do te percaktohet nga specialisti i onkologjise urologjike, duke u bazuar ne vleresimin e hollesishem te gjendjes dhe moshes se pacientit si edhe te stadit te zhvillimit te tumorit. Sejcila metode trajtimi ka avantazhet dhe dizavantazhet e veta. Ne fund te fundit eshte nje metode trajtimi invazive.
Terapia hormonale: kanceri i prostates rritet ne vartesi nga hormoni i testosteronit qe prodhohet nga testikujt si edhe nga gjendra mbiveshkore (suprarenale). Prodhimi i ketij hormoni mund te nderpritet ne dy menyra.
- Me ane te nje interventi orchiectomia (heqjes se testikujve).
- Por hormoni i testosteronit mund te nderpritet edhe me perdorimin e medikamenteve si leuprorelide apo dhe goserelin, te cilet frenojne gjendren e hipofizes dhe keshtu bejne qe te zvogelohet prodhimi i hormonit nga testikujt. Kjo terapi zakonisht eshte e rezervuar per tumoret me metastaza.
Medikamente te tjera qe perdoren per bllokimin androgenik jane:
- Casodex (bicalutamide)
- Cyproterone acetat
- Eulexin (flutamide)
- Lutenizing Hormone Releasing Hormone (LHRU, leuprolide/Zoladex-goserelin).
Per te konkluduar shikojme se per adenokarcinomen e prostates ka shume variante
- Preventive
- Diagnostike
- Kurative invazive
- Kurative medikale, etj.
Per kete aresye duhet te citojme edhe nje here thenjen e urologeve qe :
“ meshkujt vdesin me kancer prostate, por jo nga kanceri i prostates “.(Vleresimi Ekografik ne semundjet e Prostates. Kanceri i Prostates A.Gjokutaj; A.Hoxhaj;E.Enesi;E.Isufi;Sh.Beqiri.)
Per te vertetuar kete, mund te kujtojme figura te shquara te artit Europian te cilet jane prononcuar vete qe jane trajtuar per kancer te prostates dhe qe aktualisht jane fare mire dhe zhvillojne jete aktive artistike.
Jam e kenaqur nga informacjoni qe mora.Falemiinderit.
Dërguar nga Alma, më 02 Mars 2013 në 18:19
Studim dhe infornacion shkencor dhe me pelqeu shume vleresimi i fundit,por mua me ka kapur akthi sepse PSA ME KA DALE 44 DHE PROSTATA MBI 40
Dërguar nga destanvisha, më 09 Nentor 2013 në 10:44
I nderuar z . D . Visha ! Persa me shkruani per artikullin , ju falenderoj . Nderkohe , PSA-ja 44 eshte nje vlere qe duhet te merret ne konsiderate dhe qe kerkon ekzaminime te metejeshme . Nuk e di se cfare moshe keni , por meqe une ndodhem perkohesisht jashte shtetit , ju duhet te k k konsultoheni tek nje urolog , ose ne polkliniken e specialiteteve , prapa 9 ketesheve ne Tirane , ose duhet te gjeni nje urolog te mire ne QSUT . Sido qe te jete , pa u frikesuar , por sa me shpejt te beni se paku keto veprime , aq e mire eshte . Kjo vlere e PSA nuk duhet te neglizhohet nga ana juaj .
Me respekt , Viktor QERESHNIKU .
Dërguar nga Viktor Qereshniku, më 09 Nentor 2013 në 14:07
Fort i nderuar VIKTOR,Faleminderit per vleresimin dhe pergjigjen.une jam 69 vjec me parametra fizik te mire.Edhe ka 3 muaj qe ndjej shqetesime ,dhimbje here here te avazhda ne fundin e barkut dhe zbrazje e urines por jo dalje te shpeshta ,shqetesime tjera nuk kam as ne oreks as fizik.Kam shume frke qe duke bere biopsine ,ne vend qe te ve syte ,heqi edhe vetullat.Edhe nuk kam besim se thuhet qe edhe me biopsi eshte sikur me kerkuar gjilperen ne kashte. Ju po me sugjeroni pas 9 kateshve ,po tek cili.Apo e keni fjalen tek Kim Drrasa. Duke ju falemderuar,ne se eshte e mundur me dergoni edhe ndonje mendim apo rekumandim nderime dv
Dërguar nga destanvisha, më 18 Nentor 2013 në 09:57
I nderuar Z . Visha ! Tek poliklinika e specialiteteve eshte mjeku urolog , ndèrsa ne QSUT mund tè takoni edhe tè tjere specialistè . Kryesore èshtè qè te mos bèni vetdiagnozè apo vetparagjykim pèr lloin e ekzaminimit . Ju vetè e keni tè dremtèn tè pranoni apo jo njè kèshille qè mund tè ju jepet nga specialisti urolog . Kryesore èshtè qe tè mos e zgjasni kohèn pèr kryerjen e konsultès me specializgin . Çdo kohè zgjatje para vendosjes sè diagnozès sè saktè , èshtè e gabuar . Ju pèrshèndes dhe ju kèshilloj tè bèni ate qè duhet bèrè . Me respekt , Viktori .
Dërguar nga Viktor Qereshniku , më 20 Nentor 2013 në 08:43
Faleminderit per informacionet qe na jepni..
Dërguar nga alfi, më 20 Qershor 2014 në 05:03
Ju flm per komente per te cilat ju falsnderoi dhe se hane te qelluara perkatesisht ato qe i pershkrueni rrreth problemit te prostates deshta te pershkruaj dhe une problemet qe kam qe 6 muaj .se pari mu eshte paraqitur si infeksion urinar e pasraj pas dy have jam patur gjakisje me urine xge copa te vogla gjaku kjo me u eshte perseritur 3 here ne 6 muajt e fundit. Kam bere analizat psa normaleurinikultura normale tanikam japak dihegje dge udinjm te qrregullt ju lutdm me ndihmoni
Dërguar nga Hamdi feta, më 28 Dhjetor 2014 në 09:37
Zoti Feta , mire beni qe pyesni per shqetesimet tuaja .
Nuk di moshen tuaj , por nje gjakderdhje me urine dhe me copa te vogla gjaku , kerkon padyshim nje ekzaminim .
1 .do ju rekomandoja nje Ekografi te aparatit reno vezikal .
2 . Analize te PSA , gjakut komplet dhe analize urine .
3 . Per cdo dyshim te konstatuar , duhet Cistoskopi apo edhe nje CT me kontrast te aparatit urinar .
4 . Konsulta me urologun do te ishte e nevojeshme .
Uroj qe cdo gje te jete brenda normave , por nderkohe kjo ndodhi hematurie , nuk duhet neglizhuar .
Me respekt ,
Dr . Viktori .
Dërguar nga Viktor Qereshniku, më 13 Janar 2015 në 11:06
Pershendetje Doktor! Informacione sh dobishme. Doja shtrroja shkurtimishte shqetesimin tim. Jam 26vjecar kam prob me penis dhimbje psht kokes tij,dhimbje rrez kofsheve si dhe djegje gjat urinim munges deshires seksuale si dhe ereksioni dhe shqetsime stres ankth si pasoj e shqetsimeve. Kam ber cdo kontrroll ne shqiperi analiz urine gjaku me mbjellje azgje ska rezultuar. Dua theksoj kto simbtoma kan ardh pas akti seksual pa mmbrojtje! Jam jasht shtetit kam en Urolog dhe me ane analizave azgje skan zbuluar.Nje nga urologet me tha se donte te bente Cistoskopin pa Narkoze porse une u tremba nga dhimbjet e nuk e bera! Shkova Urolog tj e me tha se une skam nevoj per te pasi jam sh I ri! Si mendoni Ju lutem cfare duhet te bej? A ka pasoja Cistoskopi per mua si dhe ka menyra tjera per zbuluar infeksionet e Prostat apo Rrugeve urinare qe mundet ta zvendesoj Cistoskop apo arrije ne Zbulimin e asaj qe me shqetson?? Pres pergj Tuaj I Nderuar Doktorr Flm e gjith te Mirat!
Dërguar nga Jashari, më 05 Shkurt 2015 në 18:31
I nderuar Jashar ,
e kuptoj shqetësimin tuaj , ju jeni i ri dhe sigurisht që doni cilësine e jetës .
Përsa më shkruani , mendoj që ju duhet të analizoni sekrecionet uretrale dhe të bëni mbjellje të tyre dhe të urinës . Mos përdorni antibiotikë pa këshillën e mjekut . Vizitat tek mjeku duhet ti bëni ju së bashku me partneren me të cilën keni patur marëdhenje .
Kam besim se problemet duhet të kalojnë , por marëdnenjet duhet ti kryeni të mbrojtura .
Uroj shërim të shpejtë !
Dërguar nga Dr . viktori , më 17 Shkurt 2015 në 14:31
Pershendetje doktor. U njoha me informacionin qe ju jepni dhe u orjentova mjaft. Edhe une, si shumica e komentuesve ketu kam nje shqetesim te padhimbshem. Jam 70 vjec. Nuk kam dhimbje dhe urinoj fare normal si gjithmone. Gjate perdorimit dhe pas perdorimit per disa dite te agumentines (antibiotik) qe ma dha dentisti per shkak te nje infeksioni ime shoqe vuri re se sperma kishte ngjyre pjeserisht te erret. Pak dite me vone krijova mundesi ta shoh spermen ne nje cope te bardhe te pambukte. Vume re se pjesa e spsermes qe u derdh se pari ishte me pak ngjyre te erret.
Po e theksoj se nuk kam asnje lloj shqetesimi. Ndoshta ajo ngjyre ne sperme eshte me e hershme se fillimi i antibiotikve. Sidoqofte vleresimi juaj eshte i mirepritur.
Faleminderit
Dërguar nga gjon, më 21 Shkurt 2015 në 05:08
I nderuar Gjon !
Nëse bëhet fjalë për spermë të mbetur prej disa kohësh , nuk përbën ndonjē shqetësim . Në sast të kundërt , apo nëse vazhdon të jetë ashtu përsëri , duhet të dërgoni këte material për analizë , të bëni një analizë të gjkut komplet si efhe të urinës si edhe një PSA . Me këto analiza ti drejtohe i mjekut urolog për një konsultë .
kjo që ju ka ndodhur , sigurisht që nuk ka lidhje me antibiotikun , por mund të ketë eche lidhje me infeksionin dentar ( pulpit apo abses ) .
Të shkuara .
Dërguar nga Dr . viktori , më 22 Shkurt 2015 në 05:15
Përshendetje:më parë deshërojë tu përshendes për këto shkrime të mrekullueshme nga ana e mjekët.al.Jamë një 67 vjeqar dhe kamë një brengë sepse dyshojë në kancer të prostates,pasiqë PSA është 2,2 dhe sperma ka ngjyrë të turbullt(Jo shumë e theksuar),kamë dhëmbje kockore e në veqanti te këmbet e sidomos te legeni.Prandaj u lus për një koment.
Dërguar nga Zefki Gashi, më 12 Tetor 2017 në 08:45
Respekte Zoti Gashi ,
Aktualisht nuk ndodhem nē Shqipëri , por
Shifra 2,2 e PSA_së , konsiderohet
Brenda normës . Sidoqiftë për të qenë
i qetë duhet një EKO e mirë që mund
të bëhet tek Dr. ASTRIT HOXHAJ në
Spitalin Amerikan No. 2 , karshi
Spitalit Civil në Turane .
Respekte .
Viktori .
Përgjigje nga Dr. Viktor QERESHNIKU, më 13 Tetor 2017 në 10:34