Pankreatiti akut

Me pankreatit akut kuptojme inflamacionin e menjehershem te parenkimes pankreatike dhe te strukturave fqinje, gjate tij enzimat e aktivizuara pankreatike shkaktojne autodigjestion te vete pankreasit.

Shkaqet

Patologjite biliare
- Kalkuloza biliare
- Infeksionet ( kolecistit apo kolangit)
Alkoolizmi kronik
Nderhyrjet kirurgjikale ( stomak, rruge biliare, pankreas)
Trauma
Hiperlipidemia
Medikamentet (steroide, estrogjene)
Ulcerat penetrante.
Pankreatiti akut eshte i lidhur dhe me sindromen e imunodeficences se fituar humane (SIDA).
20 % e rasteve me pankreatit akut nuk kane nje shkak evident dhe ne kete rast ato klasifikohen si idiopatike.

Kryesisht preken meshkujt e moshes mbi 40 vjec e sidomos ata obeze.

Klinika

Dhimbje abdominale ne forme brezi, ethe, te perziera, te vjella, qe shoqerohen me rritje ne serum te amilazes e lipazes.

Ne raste te avancuara te pankreatit akut shfaqen shenja “Greg Turner ”qe paraqitet me mavijosje dhe diskolorim te flankut te majte te abdomenit si dhe shenja "Cullen" me mavijosje rreth umbilikusit.

Te dhenat e ekzaminimit ekografik.

Pankreasi eshte i zmadhuar dhe hipoekogjen ne krahasim me heparin. Ne stadet fillestare mund te jete me ekogjenecitet normal.
Pankreasi eshte me konture te crregullta dhe jo te qarta.
Si pasoje e rritjes se dimensioneve te pankreasit ai komprimon e sposton poshte venen splenike.
Duktusi pankreatik zgjerohet mbi 2.5 mm
Prania e likidit ne Lesser Sac dhe sinusin freniko-kostal te majte.
Zmadhimi i kokes se pankreasit mund te komprimoje koledokun dhe te japi obstruksion te shkalleve te ndryshme.

Fig 1: Ekzaminim ekografik ku paraqitet pankreasi i zmadhuar, hypoekogjen, me konture jo te qarta.

Fig 2: Ekzaminim skanerik ku paraqitet pankreasi edematoz me konture te crregullta. Pankreatit si pasoje e kalkulozes se kolecistes.

Fig 4: Ekzaminim skanerik ku paraqitet nje pseudokist ne trupin dhe bishtin e pankreasit.

Fig 3: Ekzaminim ekografik ku paraqitet pseudokist i kokes se pankreasit

Te dhenat ne CT te pankreatitit akut

Zmadhim difuz i pankreasit
Konturet e tij jane te deformuara
Fascie Gerota trashet dhe shtohet densiteti i indit adipoz peripankreatik
Trashje fokale e mureve te stomakut, kjo shenje takohet ne 70% te rasteve me pankreatit akut.

Komplikacionet e pankreatitit akut

Pseudokist i pankreasit: koleksion fluid pankreatik oval ose i rrumbullkaket, i kapsuluar, i mbeshtjelle nga nje kapsule e dallueshme fibroze: kerkon te pakten 4 jave qe te formohet: dimensionet e mureve te pseudokisteve caktohen me sakte me ane te CT.
Pankreatit hemoragjik: si rezultat i erozionit te vazave dhe nekrozes indore. Ne CT kemi gjak (me densitet te larte) ne retroperitoneum.
Abceset : kolleksion i kufizuar i pusit me ose pa nekroze indore. Duket si nje koleksion fluid me capsule te trashe. Zhvillohen ne 4 % te rasteve me pankreatit akut. Shenje karakteristike ne CT eshte prania e gazit ne pancreas apo peripankreatik. Gazi formohet nga bakteret gazformuese. Nese gazi nuk eshte present atehere nuk eshte e lehte te dallosh pseudokistin nga abcesi. Ne keto raste diagnoza perfundimtare vihet nepermjet aspirimit te permbajtjes me nje age te holle.
Pseudoaneurizem : autodigjestion i murit arterial nga enzimat pankreatike, qe rezulton ne nje mase pulsative, e rrethuar nga ind fibroz dhe ruan komunikimin me arterien e origjines.
Nekroze likuide e parenkimes pankreatike qe ne CT me contrast IV bolus kemi mungese te perforcimit parenkimal, ndonjehere dhe multifocale.

Referenca:

1. Freeny PC: Radiology of the pancreas: two decades of progress in imaging and intervention. AM J Roentgenol 1988; 150:975-981.

2. Takeda T, Yoshida J, Kaneko K, Tanaka M: Ventral pancreatitis defined on MRI. J Gastroenterol 1999; 34:138-140.

3. Uhl W, Roggo A, Kirschstein T, et al: Influence of contrast-enhanced computed tomography on course and outcome in patients with acute pancreatitis. Pancreas 2002; 24:191-197.

4. Neumann HPH, Dinkel E, Brambs H, et al: Pancreatic lesions in the Von Hippel-Lindau syndrome. Gastroenterology 1991; 101:465-471.

5. Cappell MS, Hassan T: Pancreatic diseases in AIDS: a review. J Clin Gastroenterol 1993; 17:254-263.

6. Kamisawa T, Egawa N, Matsumoto G, Tsuruta K, Okamoto A, Okamoto T: Pancreatographic findings in idiopathic acute pancreatitis. J Hepatobiliary Pancreat Surg 2005; 12:99-102.

7. Beger H, Rau B, Mayer J, et al: Natural course of acute pancreatitis. World J Surg 1997; 21:130-135.

8. Ranson JHC: Etiological and prognostic factors in human acute pancreatitis: a review. Am J Gastroenterol 1982; 9:633-638.

9. Paulson EK, Vitellas KM, Keogan MT, Lowe VHS, Nelson RC: Acute pancreatitis complicated by gland necrosis: spectrum of findings on contrast-enhanced CT. Am J Roentgenol 1999; 172:609-613.

10. Ojetti V, Migneco A, Manno A, Verbo A, Rizzo G, Gentiloni Silveri N: Management of acute pancreatitis in emergency. Eur Rev Med Pharmacol Sci 2005; 9:133-140.

11. Fleszler F, Friedenberg F, Krevsky B, Friedel D, Braitman LE: Abdominal computed tomography prolongs length of stay and is frequently unnecessary in the evaluation of acute pancreatitis. Am J Med Sci 2003; 325:251-255.

12. Working Party of the British Society of Gastroenterology; Association of Surgeons of Great Britain and Ireland; Pancreatic Society of Great Britain and Ireland; Association of Upper GI Surgeons of Great Britain and Ireland : UK Guidelines for the Management of Acute Pancreatitis. Gut 2005; 54(Suppl 3):1-9.

13. Isenmann R, Rau B, Beger HG: Bacterial infection and extent of necrosis are determinants of organ failure in patients with acute necrotizing pancreatitis. Br J Surg 1999; 86:1020-1024.