Nderveprimet Medikamente/Bime Mjekesore

<h1>Nderveprimet Medikamente/Bime Mjekesore</h1>

<img src="artikuj/nderveprimet/drug_herb_1.jpg" width="230" height="192"  class="img-right" />

<p>Mjekesia popullore ka ekzistuar qe ne fillesat e njerezimit. Njerezit jane gjithmone ne kerkim te opsioneve me te sigurta se mjekesia moderne per te reduktuar rrezikun potencial dhe per te minimizuar efektet anesore, keshtu qe perhere e me shume drejtohen drejt  perdorimit te bimeve mjekesore.</p>

<p>Bimet mjekesore jane gjeresisht te perdorura ne bote dhe pothuajse 30% e popullates se botes eshte shume e afeksionuar pas tyre .Por kjo kategori njerezish i perdorin bimet mjekesore , vitaminat dhe medikamentet e pershkruara nga mjeku te gjitha se bashku pa pasur informacionin e duhur per nderveprimet medikament / bime mjekesore. Si rezultat keta paciente mund te rrezikojne nga ky lloj nderveprimi.</p>

<p>Pothuajse 50% e pacienteve kur kane nevoje per nje vizite mjekesore harrojne ti tregojne mjekut per preparatet bimore qe ata marrin.Eshte detyre e profesionisteve te shendetesise , mjek ose farmaciste, per te bere edukimin shendetesor te pacienteve per menyren e sakte te zgjedhjes se produkteve bimore ne menyre qe kombinimi i tyre dhe i preparateve farmaceutike bashkekohore te rezultoje pa nderveprime negative ne dem te pacientit.</p>

<p>Bimet mjekesore mund te perdoren ne kombinim me medikamentet per te rritur sa me shume te jete e mundur perfitimin nga ana e pacientit. Psh tek diabetiket qe normalisht mjekohen me preparatet e tyre antidiabetike shtimi ne mjekim i preparateve bimore me permbajtje luteine e cila rrit mikroqarkullimin e syrit ndikon ne menyre te dukshme ne reduktimin e retinopatise diabetike.Ky mjekim bimor nuk quhet kure per semundjen ne fjale por se bashku me mjekimet bashkekohore ndikon ne reduktimin e rreziqeve qe i shoqerohen kesaj semundje.</p>

<p>Nuk eshte plotesisht e mundur nga ana e mjekeve ose farmacisteve qe ti japin pacientit nje siguri absolute mbi sigurine e nje produkti bimor per mos nderveprime negative te tij ne kombinim me medikamentet.Po mund ti japin atij udhezime me shume vlera nisur nga informacionet qe ne kemi. </p>

<p>Disa nga masat qe merren per te minimizuar nderveprimet e padeshiruara jane: </p>

<ul>
	<li>monitorimi i bimes mjekesore dhe medikamentit ne te njejten kohe</li>
	<li>monitorimi i efektit negativ  te mundshem</li>
	<li>monitorimi  i nderveprimit te mundshem mes tyre</li>
</ul>

<h5>Medikamentet mund te nderveprojne ne 2 menyra :</h5>

<p style="text-decoration:underline"><b>1. Nderveprim farmakokinetik :</b></p>
<ul>
	<li>Ndryshimi i ph gastrointestinal (ndryshimi i aciditetit ne stomak mund te ndikoje shume tek medikamentet ne perthithjen e tyre.)</li>
	<li>Perthithja eshte nje tjeter ceshtje po me aq rendesi persa i perket overdozave dhe farmakokinetikes se tyre.</li>
	<li>Ndryshimet ne levizshmerine gastrointestinale</li>
	<li>lidhja me proteinat. Kjo mund te tregoje se sa nje medikament eshte i gatshem per perthithje. P.sh geshtenja e eger lidhet me plazmen dhe proteinat dhe konkuron kunder Warfarines , nje medikament i perdorur per te parandaluar mpiksjen e gjakut.</li>
	<li>ndryshimet ne procesin e metabolizmit dhe eleminimit te barnave jep ndikimin e vet ne rritjen ose zvogelimin e efektit terapeutik te medikamenteve.</li>
	<li>nderveprimi mund te perfshije nje bime mjekesore e cila mund ta rrise ose zvogeloje sasine e medikamentit ne qarkullimin e gjakut</li>
	<li>ulja e sasise se medikamentit mund te ndodhe si pasoje e lidhjes se ndonjerit prej perbereseve te bimes mjekesore  me medikamentin dhe frenimi i tij per te kaluar ne qarkullimin e gjakut nga trakti gastro-intestinal.</li>
	<li>ulja e sasise se medikamentit ne qarkullimin e gjakut si pasoje e nderveprimit mund te coje ne mos efikasitet te ketij medikamenti (ne mos arritjen e efektit terapeutik)</li>
	<li>nje rritje e sasise se medikamentit ne qarkullimin e gjakut mund te arrije nivele per te cilat mund te shtohen shume efektet anesore te medikamentit.</li>
</ul>

<p style="text-decoration:underline"><b>2. Nderveprimet farmakodinamike</b></p>

<p>Farmakodinamika eshte menyra  e veprimit te nje medikamenti mbi nje ind apo nje organ. Keto nderveprime rezultojne  ne permiresimin ose perkeqesimin e efekteve.</p>

<p>Psh Hypericum perforatum ose lulebasani vepron si nxites i sistemit enzimatik te melcise. Ky sistem eshte pergjegjes per metabolizmin e nje numri te madh medikamentesh , keshtu qe nxitja ose fuqizimi i keti sistemi mund te reduktoje perqendrimin plazmatik te shume medikamenteve.</p>

<p>Kur ndalojme marrjen e lulebasanit duhet te pakten 3 jave qe enzimat e melcise te zbresin ne funksionimin normal te tyre.</p>

<p>Greipfruti  pengon transportin e proteinave dhe vepron si nje pompe per levizjen e medikamenteve permes murit qelizor , keshtu qe mund te arrihen perqendrime te larta per shume medikamente. Perthithja e lengut te grapefruit njekohesisht me medikamentet te pershkruara nga mjeku mund te rrise ne menyre te dukshme disponueshmerine e medikamentit ne organizem. Kjo mund te coje ne rritjen e  tepruar te efektit dhe perfitimit (psh medikamentet antihipertensive , duke ulur shume presionin e gjakut , duke shkaktuar marramendje deri ne gjendje te fikti)  ose rritje e efekteve anesore.Ky efekt ne rastin e grapefrutit zgjat ne kohe keshtu qe eshte e nevojshme te evitohet konsumi i tij gjate perdorimit te ketyre medikamenteve.</p>

<p>Farmacisti duhet te vere nje shenim (paralajmerimi) tek tabela e pershkrimeve per ato (medikamente) te cilat jane te kufizuara, por mund ti perfshije ato (bimet mjekesore ne rasti ne fjale grapefrutin) ne rastin e medikamenteve per uljen e kolesterolit, kontraceptiveve orale, disa tabletave hipnotike madje edhe viagren.</p>

<p>Faktore te tjere qe ndikojne ne nderveprim jane : mosha , gjenetika, etniciteti, demtimi i melcise ose veshkave, duhani etj.</p>

<p>Medikamentet me  spekter te ngushte terapeutik jane perdorur gjithmone per nevoja specifike te organizmit prandaj perdorimi i tyre se bashku me bimet mjekesore mund te c’orientoje balancen e tyre ne organizem.</p>

<p>Raste nderveprimesh mes medikamenteve dhe barnave mund te permendim:</p>

<ol>
	<li>DIGOGSINA . Disa preparate me efekt laksativ si psh Aloe vera zvogelojne sasine e kaliumit ne organizem dhe ne kete menyre rrisin toksicitetit e digogsines</li>

	<li>TEOFILINA. Cdo preparat bimor qe ka efekt stimulues , psh kafeina duke perfshire edhe guaranen mund te kete efekt shtese ne sistemin nervor qendror dhe mund te rrise nivelet e teofilines.</li>

	<li>LITIUM. Produktet bimore mjekesore me efekt diuretik duke perfshire edhe kafeinen mund te jene nje problem serioz per efektshmerine e litiumit ne organizem.</li>

	<li>WARFARINA. Rritet rreziku i hemoragjise me perdorimin e bimeve mjekesore qe permbajne kumarine (Black cohosh, kamomile) apo efekt antiplatelar (vaji i peshkut, vitamina E, ginger, hudhra, boronica e kuqe)</li>

	<li>LULE BASANI  dhe drita e diellit mund te shkaktojne fotosensibilitet vecanerisht kur kombinohen me medikamente te tjera fotosensibilizuese si antibiotiket (ciprofloxacina)</li>

	<li>KAVA KAVA eshte bere pergjigja bimore per valiumin ne Amerike. Ajo ndihmon qetesimin e trurit dhe relaksimin e muskulatyres pa shkaktuar efekte anesore si sedacioni ose apasionimi (adiktive) Sidoqofte kava nuk eshte  e sigurte per te gjithe.  Marrja e saj me alkoolin mune te intensifikoje efektin e alkoolit. Kava mund te nderveproje me anksiolitiket si benzodiazepinat dhe anesteziket. Kava duhet evituar ne perdorim tek pacientet qe marrin barna anti -psikotike dhe levodopa.</li>

	<li>GINKO dhe ASPIRINA  Rritet frenimi i agregimit te gjakut duke bere te mundur zhvillimin e hemoragjive Gingo mund te perdoruret per te rritur mikro qarkullimin e gjakut.  Ajo eshte gjithashtu neuroprotektive dhe antioksidante dhe ndihmon ne permiresimin e perqendrimit.</li>

	<li>HYPERICUM dhe DIGOGSINA. redukton perthithjen e digogsines duke bere te mundur uljen e efektivitetit te saj.</li>  

	<li>HUDHRA dhe WARFARINA. Rrit frenimin e agregimit platelar duke rritur keshtu mundesine per shfaqjen e hemoragjise.</li>
	<li>GINKO dhe WARFARINA rrit frenimin e agregimit platelar. Ginko eshte nje preparat bimor e perdorur gjeresisht  si  mjekim kundra mplakjes,duke dhene kontributin e saj ne mikroqarkullimin e gjakut, semundjet kardiake, impotence seksuale dhe ne rritjen e kapacitetit mendor dhe sidomos kujtesen. Ginko rrit edhe efektin a aspirines</li>
</ol>

<h5>Biblografi</h5>
<p>1.	http://nccam.nih.gov/<br />
2.	Encyclopedia of Herbal Medicine: The Definitive Home Reference Guide to 550 Key Herbs with all their Uses as Remedies for Common Ailments by Andrew Chavallier<br />
3.	http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs134/en/
</p>