MENORRHAGIA (Pjesa e dytë)
DIAGNOZA:
- Anamneza e detajuar:
- Perjashtimi i shtatezanise
- Sasia dhe cilesia e hemoragjise vaginale: Duhet pyetur me kujdes pacientja mbi shpeshtesine e nderrimit te tamponeve apo pecetave dhe mbi prezencen apo jo te koagulave (gjakut te mpiksur).
- Mosha e pacientes: Vajzat qe nga menarka deri ne fund te adoleshences shpesh kane cikle anovulatore per shkak te papjekurise te aksit hipotalamus-hipofize-ovar. Grate ne moshen 30-50 vjec dyshohen me shpesh per shkaqe organike apo anatomike te menoragjise. Grate ne postmenopauze dyshohen per kancer endometri. Hiperplazia endometriale dyshohet ne gra mbi 70 vjec, obeze, nullipare apo me diabet.
- Dhimbjet pelvike: informacion i detajuar mbi kohen e fillimit te dhimbjeve dhe kohezgjatjen.
- Historia e menstruacioneve: nese menoragjia eshte vendosur qe nga menarka apo eshte vendosur ne nje moshe e kohe tjeter.
- Aktiviteti seksual: Infeksione seksualisht te transmetueshme si chlamydia apo gonorrhea shkaktojne hemoragji vaginale. Clamydia shkakton endometritis postpartum qe shoqerohet me hemoragji.
- Perdorimi i kontraceptiveve: DIU dhe kontraceptivet orale
- Prezenca e hirsuitizmit: Sindromi i ovarit polikistik
- Galaktorrhea (prodhim i qumeshtit nga gjendrat mamare jo ne kushtet e laktacionit): tumor prolaktine-prodhues i hipofizes.
- Semundjet kronike: Hepatike, renale, diabet etj.
- Semundjet e tiroides: hipo apo hipertiroidizmi.
- Crregullimet hemoragjike apo crregullime te koagulimit.
- Medikamente qe perdoren aktualisht: antikoagulante apo progestin.
- Nderhyrje kirurgjikale.
- Ekzaminimi objektiv: Inspeksioni i pacientes per:
- Shenjat e anemise
- Obeziteti – indi adipoz eshte vendi ku ndodh konvertimi i estrogjenit ndaj sa me shume obeze pacientja aq me shume shtohet risku i kancerit endometrial.
- Hirsuitizmi – shenje e sindromit te ovarit polikistik dhe cikleve anovulatore.
- Ekimoza – shenje e traumave apo e crregullimeve te koagulimit
- Purpura – shenje e crregullimeve te koagulimit.
- Akne – shenje e sindromit te ovarit polikistik.
- Fushat pamore
- Gingivorrhagia
- Vleresimi i gjendres tiroide
- Galaktorrhea
- Hepato-splenomegalia
- Egzaminimi pelvik
- Vulva – prezenca e lezioneve te jashtme
- Sekrecionet vaginale sasia, ngjyra, konsistenca, era.
- Inspeksioni i qafes se mitres per lezione makroskopikisht te dukshme, levizshmeria, pozicioni.
- Forma, madhesia, konsistenca dhe levizshmeria e uterusit.
- Adnexet dhe parametrat – masat, levizshmeria, te qenit dolent apo jo ne palpim bimanual.
- Testet laboratorike
- Gjak Komplet
- Ferritinemia, Sideremia
- Faktoret e koagulimit
- Beta- human chorionic gonadotropine.
- Hormonet TSH, ft3, ft4 per funksionimin e gjendres tiroide,dhe Prolaktine.
- Transaminazat dhe bilirubina.
- Kreatinemia, azotemia, uricemia.
- Hormonet LH, FSH dhe androgjenet per te vleresuar sindromin e ovarit polikistik.
- Test per funksionimin e gjendres mbiveshkore – 17 – alpha hydroxyprogesterone (17-OHP).
- Pap-Test
- Kulture te sekrecioneve vaginale
- Egzaminimet imazherike
- Echo abdominale
- Histerosalpingografia
- Procedurat
- Histeroskopia diagnostikuese dhe intervenuese.
- Biopsia endometriale nepermjet dilatacion-kyretazhit. Nese pas rezultatit shihet qe ka pak qeliza vendoset diagnoza e atrofise endometriale qe mjekohet me zevendesimin e estrogjenit. Hiperplazia endometriale joatipike kerkon trajtim me progesteron. Hiperplazia endometriale atipike sidomos ajo adenomatoze vleresohet si nje lezion malinj intraepitelial dhe zakonisht keshillohet histerektomia (heqja e mitres). Ne rastin e karcinomes endometriale duhet te shqyrtohet dhe trajtohet ne baze te stadifikimt te kancerit nga onko-gjinekologu.