FISTULA OBSTETRIKALE (Pjesa e tretë)

2 - Sistemi GOH”S

A - kendi distal i fistules >3.5 cm nga meatusi extern urinar.
B - kendi distal i fistules 2.5-3.5 cm nga meatusi extern urinar.
C - kendi distal i fistules 1.5-2.5 cm nga meatusi extern urinar.
D - kendi distal i fistules <1.5 cm nga meatusi extern urinar.

1 - madhesia <1.5 cm,ne diametrin maksimal.
2 - madhesia 1.5-3 cm,ne diametrin maksimal.
3 - madhesia >3 cm,ne diametrin maksimal.

Asgje ose fibroze e vetme e mesme, > 6cm kapacitet normal.

Fibroze e moderuar / e rende dhe kapacitet dhe madhesi e vagines e reduktuar.

Gjendje speciale, postrrezatim, perfshirja ureterike, fistul cirkumferenciale, riparim i meparshem.

3 - Sistemi Waaldijk

1. Nuk preken mekanizmat perreth
2. Preken mekanizmat perreth
   a - pa perfshirje subtotale uretrale
     - pa defekte
     - cirkumferenciale
     - me defekte
   b - me perfshirje subtotale uretrale
     - pa difekte
     - cirkumferenciale
     - me difekte
3. Fistula ureterike
   Ne baze te madhesise ndahen ne :
     - Vogel <2 cm
     - Mesme 2-3 cm
     - Madhe 4-5 cm
     - Shume e madhe <6 cm
   

Menaxhimi i fistulave

1 - Menaxhimi konservativ

• kateterizimi i hershem i vezikes urinare
• dermatiti vulvar, irritimi trajtohet me oksid zinku.
• Inserohet kateteri Foley, 16-18. Nese kateteri e kalon fistulen perjashtohet nga mjekimi.
• Kontroll pas 24 oreve
• Pi shume uje por jo me shume se 5 litra ne dite.
• Vleresimi pas 4 javesh perjashton deshtimin e mbylljes.

Perjashohen nga mjekimi:

• fistula rektovaginale e izoluar
• fistula nga malinjiteti pelvik, radioterapia, infeksioni sifilitik
• gra qe vuajne nga inkontinenca pas mjekimit
• fistula ndermjet ureterit dhe vagines

Kemi deshtim te trajtimit kur:

• kateteri ne vagine
• mungese te bashkepunimit me pacientin
• nese pacienti qendron i lagur dhe pas 4 javeve
• kateteri hiqet pas 4 javeve nese pacienti qendron i thate

2 - Menaxhimi kirurgjikal

Fistulat junkstauretrale, vaginale te mesme trajtohen ne rruge vaginale kurse ato junkstacervikale trajtohen ne rruge vaginale ose abdominale.

Rruga vaginale ka avantazhe: demtim me i vogel i vezikes urinare, me pak gjak, me pak dhimbje, pak dite qendrimi ne spital dhe kenaqesi me e madhe per pacientin.

Rruga vaginale kunderindikohet kur : kemi demtime ne indin vaginal rreth fistules, nese vezika urinare ka kapacitet te ulet, bashkepunim i ulet me pacientin, prania e stenozes vaginale, perfshirja e strukturave te tjera pelvike, kur kerkohet nje riimplantin ureteral.

Rruga abdominale mund te jete : intraperitoneale dhe ekstraperitoneale.

Behet profilaksi me antibiotik ne rruge orale, doze unike.

Pergatitje preoperatore

• Perineumi, larje dhe pastrim
• Likide te shtuara
• Klizme
• Sedacion, nje nate para dhe perpara kirurgjise 10 mg midazolam ose 100 mg fenobarbital
• Behet vleresim preoperator anestezik

Periudha postoperatore

• Vleresohen shenjat vitale: TA, Fk, Temperatura
• Vleresohet per humbje gjaku (vaginal / kateter) dhe per anemi.
• Monitorohet balanca e lengjeve (marrja dhe eleminimi).
• Mbahet me anestezi adekuate pacientja qe te rrije e qete.
• Duhet te levizi sa me shpejt qe te jete e mundur, ne menyre qe te parandalohen fenomenet trombotike.
• Duhet te marri shume lengje qe te prodhoj deri ne 2-3 litra urine ne dite.
• Kateteri mbahet 5-21 dite ne format e thjeshta dhe 21-42 dite ne format e komplikuara.
• Levizja ne format e thjeshta behet brenda dites kurse ne format e komplikuara (psh me implantim ureteral) behet mbi 7 dite pushim.
• Ushtrime psikoterapie fillojne diten pas operacionit.
• Suturat jo te absorbueshme hiqen kur indet sherohen.